سالهاست در حوزه تله مدیسین دغدغه ها و چالش هایی همچون حفظ حریم شخصی، محرمانگی اطلاعات، امنیت اطلاعات، احراز هویت و پرداخت های مالی وجود دارد. بخشی از این چالش های موجود به دلیل ساختار متمرکز فعلی در حوزه فناوری اطلاعات می باشد.
با گسترش چشمگیر تکنولوژی بلاکچین در چند سال اخیر و بیان ایده غیرمتمرکزسازی همراه با شفافیت و امنیت، بکارگیری این تکنولوژی در حوزه های مختلف رو به افزایش است. یکی از زمینه های کاربردی بلاکچین حوزه سلامت می باشد. از آنجاکه اولین راه ورود تکنولوژی بلاکچین به دنیای صنعت از طریق بحث پرداخت مالی و معرفی رمزارزها بوده است و دارای سابقه 10 ساله می باشد و در دیگر صنعت ها به اندازه صنعت مالی پیشرفت نداشته لذا در حال حاضر در کاربردهایی که نیاز به شفافیت، انتقال سریع و امن مالی، امنیت و حفظ حریم شخصی باشد، بلاکچین بیشترین تاثیر را دارد. همانطور که بیان گردید یکی از کاربردها، حوزه تله مدیسین می باشد که امکان بکارگیری تکنولوژی بلاکچین در آن بعنوان یک راه حل برای چالش های موجود وجود دارد. در کاربردهای حوزه تله مدیسین مانند ویزیت های پزشکی از راه دور در بحث پرداخت مالی و هزینه ویزیت چند چالش مطرح است. گاهی شخص نمی خواهد به صورت مستقیم احراز هویت شود ولی برای نقل و انتقال مالی با استفاده از سیستم مالی بانکی فعلی هویت اشخاص مشخص می گردد. از طرف دیگر در مواردی شخص ارائه دهنده خدمت سلامت یا پزشک پس از ارائه خدمت این مشکل را داشته باشد که شخص پول را به موقع و یا کامل منتقل نکند. همچنین با توجه به تحریم های بانکی فعلی اعمال شده به ایران در حال حاضر اگر ایرانی مقیم خارج از کشور بخواهد از خدمات تله مدیسین داخل کشور استفاده کند در خصوص نقل و انتقال مالی مشکلات متعددی دارد و همین مسئله برعکس نیز وجود دارد یعنی یک ایرانی در داخل کشور بخواهد از یک سرویس تله مدیسین خارج از کشور استفاده کند این امکان به راحتی میسر نمی باشد.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر سیروس مومن زاده ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
از این رو تکنولوژی بلاکچین با استفاده از ساختارهای رمز نگاری، هش کردن و کلید عمومی / خصوصی و غیرمتمرکز سازی ساختارهای فعلی به حل چنین چالش هایی پرداخته است. فرآیند پرداخت با استفاده از رمزارز دغدغه های مطرح شده در حوزه پرداخت را حل می کند. بدین ترتیب که هزینه ارائه خدمت پیش از ارائه خدمت توسط هر دو طرف (ارائه دهنده خدمت و دریافت کننده خدمت سلامت) تایید شده و مبلغ در شبکه بلاکچینی بلوکه می شود تا زمانیکه طرفین تایید کنند که خدمت مدنظر انجام شد و پس از آن پول به حساب ارائه دهنده خدمت واریزگردد. از سوی دیگر، بلاکچین بستری است تا ارتباط امن از لحاظ تحریم و فیلتر نشدن، رعایت حفظ حریم، حذف سازمان واسطه و متمرکز که به اطلاعات کاربران دسترسی آزاد داشته باشد، کاربران صاحبان اصلی و واقعی اطلاعات خود هستند و دیگر سازمان واسط دسترسی اصلی و کامل به تمامی اطلاعات کاربران ندارد را فراهم می آورد. درخصوص احراز هویت براساس KYC صورت گرفته در اکوسیستم ایجاد شده شخص در سیستم دیگر نگرانی برای افشای هویت و یا استفاده سازمان مرکزی از اطلاعات کاربران را نخواهد داشت. اکنون با راه اندازی ابزارهای VOIP بر بستر بلاکچین مانند Ostel: Encrypted Phone Calls که برای برقراری تماس تلفنی بر بستر بلاکچین توسعه یافته است ، امکان استفاده از اینگونه ابزارها برای انجام تله ویزیت نیز در دسترس قرار گرفته است و راه استفاده از بلاکچین در کاربردهای تله مدیسین مانند ویزیت از راه دور و یا تله درماتولوژی را باز کرده است.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
مزایای بالقوه بلاکچین در حوزه پزشکی از راه دور
امنیت بیشتر
همانطور که گفته شد یکی از مهم‌ترین کاربردهای بلاکچین در بحث پزشکی، بهداشت و سلامت است که از این تکنولوژی استفاده می‌شود تا یک دیتابیس امن و همتا به همتا تولید بشود.
به لطف غیرقابل تغییر بودن بلاکچین، موضوع از بین رفتن اطلاعات دیگر نگرانی ایجاد نخواهد کرد و از این فناوری می‌توان برای ثبت و پیگیری سوابق پزشکی هزاران بیمار استفاده کرد.
بر خلاف دیتابیس‌های قدیمی و سنتی که بر یک سرور مرکزی استوار هستند، کار کردن با یک سیستم غیرمتمرکز سطح بالاتری از امنیت در انقال اطلاعات را ارائه می‌دهد و علاوه بر آن هزینه‌های دفتری این روزها نیز با استفاده از بلاکچین حذف خواهد شد.
علاوه بر این موارد ماهیت غیرمتمرکز بلاکچین آن را در برابر اشتباهات فنی و یا حمله‌های سایبری برای دزدیدن اطلاعات حساس مصون می‌کند.
سیستم بلاکچین می‌تواند برای بیمارستان‌ها بسیار مفید واقع شود؛ زیرا این مراکز درمانی همیشه در معرض حمله سایبری و یا اخاذی اینترنتی برای اطلاعات مهم بیمارها هستند.
تعامل و همکاری
یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت و مزایای سیستم‌های بلاکچین، ایجاد کردن قابلیت تعامل و همکاری بین کلینیک‌ها، بیمارستان و دیگر موسسات پزشکی است.
تفاوت‌های فنی و تکنولوژیکی بین مراکز درمانی مختلف، اغلب کار به اشتراک‌گذاری اسناد و اطلاعات را سخت می‌کند؛ اما بلاکچین‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که با طراحی یک سیستم یکپارچه که اطلاعات پزشکی بیماران در آن‌ها ذخیره می‌شود، این مشکل را حل کند.
در نتیجه به جای اینکه افراد و مراکز مختلف با سیستم‌های داخلی یکدیگر تعامل داشته باشند، می‌توانند تنها از یک دیتابیس واحد استفاده کنند.
دسترسی و شفافیت
علاوه بر ساده‌سازی فرآیند به اشتراک‌گذاری اطلاعات، سیستم‌های بلاکچین یک سطح بالاتر از دسترسی را به بیماران برای مشاهده سوابق پزشکی خودشان می‌دهند.
در برخی شرایط به کار بردن یک مکانیسم که بیماران تغییرات در مدارک خودشان را تایید کنند، می‌تواند دقت اطلاعات را بالاتر نیز ببرد.
اگر اینگونه سیستم‌ها به درستی پیاده‌سازی شوند، یک لایه اضافی از امنیت را در برابر اشتباهات انسانی و دروغ‌های بین‌المللی ایجاد می‌کند.
مدیریت زنجیره تامین قابل اعتماد
در مورد زنجیره تامین در بحث کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین به طور مفصل صحبت شده است؛ اما در مورد پزشکی، بهداشت و سلامت نیز زنجیره تامین نقش مهمی دارد.
پیاده‌سازی بلاکچین می‌تواند یک روش عالی، شفاف و قابل اعتماد برای پیگیری داروسازی از زمان تولید تا عرضه را ارائه بدهد.
این مورد می‌تواند مشکلات زیاد مربوط به مافیای دارو و یا داروهای تقلبی را نیز حل کند؛ در ضمن در صورت استفاده از بلاکچین به همراه دستگاه‌های اینترنت اشیا، می‌توان شرایط مختلف نگهداری و انتقال داروها؛ مانند دما و رطوبت محل نگهداری را نیز بررسی و پیگیری کرد.
محافظت در برابر کلاهبرداری‌های بیمه‌ای
از بلاکچین می‌توان برای مبارزه با کلاهبرداری‌های معمول در زمینه بیمه نیز مبارزه کرد.
این موضوع هرساله تقریبا 68 میلیارد دلار به سیستم سلامت و بهداشت آمریکا صدمه می‌زند.
ساختار غیرقابل تغییر بلاکچین باعث می‌شود که بتوانیم اطلاعات پزشکی و سوابق بیماری همه افراد را با سازمان‌های بیمه به اشتراک بگذاریم تا آن‌ها بتوانند جلوی برخی از کلاهبرداری‌های معمول در زمینه بیمه؛ مانند گرفتن پول برای جراحی‌های انجام نشده و خدمات غیرضروری را بگیرند.
آزمایشات پزشکی
یکی دیگر از مزایای استفاده از بلاکچین در صنعت پزشکی، بهداشت و سلامت موثرتر کردن آزمایشات پزشکی و کلینیکی است.
اطلاعات پزشکی موجود در سیستم یکپارچه بلاکچین این امکان به آزمایشگاه‌ها می‌دهد که بیمارانی که به یک داروی خاص برای تست نیاز دارند را شناسایی کنند.
این موضوع می‌تواند بسیاری از مشکلات آزمایشات پزشکی را از بین ببرد؛ زیرا بسیاری از بیمارانی که به یک درمان خاص نیاز دارند؛ هیچگاه از وجود یک سری آزمایشات جدید مطلع نشده و در نتیجه نمی‌توانند در آن‌ها شرکت کنند.
محدودیت‌های احتمالی
با وجود اینکه بلاکچین مزایای بسیاری هم برای بیماران و هم برای مراکز درمانی دارد، هنوز هم نقص‌ها و مشکلاتی دارد که قبل از جهانی شدن این تکنولوژی باید حل شوند.
در ادامه بخشی از مشکلات استفاده از بلاکچین در صنعت پزشکی، بهداشت و سلامت را با هم مورد بررسی قرار خواهیم داد.
تطابق
در این بخش ایالات متحده را مثال می‌زنیم. کمپانی‌های بهداشت و سلامت که قصد دارند از سیستم‌های بلاکچین استفاده کنند باید با سیستم‌های ذخیره اطلاعات فعلی آمریکا؛ همچون HIPAA انعطاف داشته باشند.
به طور ساده پروتکل HIPAA یک سری استانداردها برای ذخیره، به اشتراک‌گذاری و امنیت اطلاعات در بخش پزشکی ارائه می‌دهد.
حال اگر شرکت‌های مربوطه بخواهند از سیستم‌های بلاکچین باید به طور کامل سیستم‌های بلاکچین خود را مطابق این استانداردها پیاده‌سازی کنند و ویژگی‌های امنیتی آن را بالا برده و با دسترسی محدود ارائه بدهند.
هزینه‌های اولیه و سرعت
اگر بخواهیم از دیدگاه مراکز درمانی به این موضوع نگاه کنیم، به کار بردن بلاکچین به یک سرمایه‌گذاری اولیه احتیاج دارد.
علاوه بر این مورد سیستم‌های غیرمتمرکز به دلیل سرعت پایین تراکنش‌ها، سرعت کمتری نسبت به سیستم‌های متمرکز دارند.
یک بلاکچین بزرگ با تعداد زیادی node احتمالا زمان بیشتری برای انتقال و به روزرسانی اطلاعات داشته باشد و در مورد مدارک و اسناد میلیون‌ها بیمار این مورد می‌تواند درست از آب دربیاید. این مشکل می‌تواند با وجود عکس‌های حجیم توموگرافی و اسکن‌های MRI بدتر نیز بشود.
رایج ترین موارد استفاده مبتنی بر بلاکچین در صنعت پزشکی چیست؟
در بخش مراقبت‌های بهداشتی، فناوری بلاکچین به تازگی شروع به الهام بخشیدن به برنامه‌های کاربردی نسبتا آسان و سوداگرانه‌تر کرده است. موسسات پزشکی جهانی، دولت‌ها و جامعه ارائه دهندگان خدمات به همان اندازه از امکانات جدیدی که بلاکچین به ارمغان می‌آورد، هیجان زده هستند.
با این حال، صنعت باید بر ایجاد یک کنسرسیوم Blockchain برای تقویت شراکت در اکوسیستم و ایجاد استانداردها یا چارچوب‌هایی برای پیاده سازی در مقیاس بزرگ در موارد استفاده پزشکی آینده تمرکز کند.
"هایپر لجر فاند" یک پروژه همکاری منبع باز جهانی است که برای ترویج توسعه بین صنعتی فناوری ساخت بلاکچین طراحی شده است. این نمونه خوبی از مدل‌های بسیاری از کنسرسیوم بلوک‌های کوچک است که در مراقبت‌های بهداشتی توسعه یافته اند.
علیرغم حال و هوای فعلی، ما هنوز باید چرخه تبلیغات فناوری Blockchain و کاربردهای واقعی مراقبت‌های بهداشتی را درک و رمزگشایی کنیم. با انجام این کار، ما معتقدیم که از میان صدها مورد استفاده، پنج مورد استفاده پزشکی مبتنی بر الگو که در زیر فهرست شده‌اند، فرصت‌های بیشتری را نشان می‌دهند.
- به اشتراک گذاری داده‌های سلامت بالینی و قابلیت همکاری با بلاکچین
وقتی در مورد بلاکچین و مراقبت‌های بهداشتی صحبت می‌کنیم، تبادل داده معمولا اولین موضوعی است که مطرح می‌شود. یک سیستم فناوری اطلاعات سلامت که توسط یک Blockchain قدرت می‌گیرد، می‌تواند راه‌حل‌های فنی را برای بسیاری از چالش‌ها، از جمله امنیت داده‌ها، ارائه دهد.
در ساده ترین شکل، یک Blockchain می‌تواند یک سیستم تبادل داده محافظت شده و غیر قابل برگشت را فعال کند. این امکان دسترسی بی‌وقفه به داده‌های تاریخی و بی‌درنگ بیمار را فراهم می‌کند و در عین حال بار و هزینه هماهنگی داده‌ها را از بین می‌برد. همکاری اخیر بین یک شرکت امنیت داده محور و بنیاد سلامت الکترونیک کشور استونی، از زیرساخت امضای بدون کلید برای محافظت از سوابق سلامت شهروندان استونی استفاده می‌کند.
به دلیل پیچیدگی ساختار مالکیت و مدیریت داده بین نهادهای دولتی و خصوصی، تکرار مدل پرونده سلامت محافظت شده توسط Blockchain در استونی در مقیاس جهانی دشوار است.
- شناسایی ادعاها و مدیریت صورت‌حساب
با بلاکچین هماهنگی‌ها بهتر صورت می‌گیرد. تخمین زده می‌شود که 5 تا 10 درصد از هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی به دلیل پرداخت بیش از حد صورت‌حساب تقلبی است. به عنوان مثال، تنها در آمریکا، تقلب در بیمه پزشکی در سال 2016 حدود 30 میلیون دلار خسارت به بار آورد.
- زنجیره تامین دارویی با بلاکچین
با بلاکچین، تقلب امکان پذیر نیست. بر اساس برآوردهای صنعت، تخمین زده می‌شود که شرکت‌های دارویی سالانه 200 میلیارد دلار به خاطر داروی تقلبی جهانی ضرر می‌کنند. حدود 30 درصد از داروهایی که در کشورهای در حال توسعه فروخته می‌شود، تقلبی محسوب می‌شوند. سیستم مبتنی بر بلاکچین می‌تواند سوابق زنجیره تولید را تضمین کند و هر مرحله از زنجیره تامین را در سطح دارو/محصول واحد ردیابی کند.
- تحقیقات بهداشتی جمعیت مبتنی بر بلاکچین
بلاکچین، نتیجه تحقیقات را به درستی ارائه می‌دهد. تخمین زده می‌شود که 50 درصد از کارآزمایی‌های بالینی گزارش نمی‌شوند و محققان اغلب نتایج خود را به اشتراک نمی‌گذارند. این امر مسائل ایمنی حیاتی را برای بیماران ایجاد می‌کند و شکاف دانشی را برای ذینفعان مراقبت‌های بهداشتی و تصمیم گیرندگان سلامت ایجاد می‌کند.
- امنیت سایبری و مراقبت‌های بهداشتی اینترنت اشیاء با بلاکچین
راه‌حل‌های مبتنی بر بلاکچین این پتانسیل را دارند که شکاف در قابلیت همکاری داده‌های دستگاه را پر کنند. و در عین حال، امنیت، حریم خصوصی و قابلیت اطمینان را در مورد موارد استفاده اینترنت اشیاء تضمین کنند.
در سال 2016، 450 مورد نقض داده‌های سلامت رخ داده است که بیش از 27 میلیون بیمار را تحت تاثیر قرار داد. حدود 43 درصد از این آسیب‌پذیری‌ها توسط خودی‌ها ایجاد شده‌اند. در حالی که 27 درصد توسط هکرها و باج‌افزارها ایجاد شده‌اند. تا سال 2023، 5 میلیارد دستگاه مراقبت بهداشتی متصل به اینترنت اشیا در سراسر جهان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
همچنین بخوانید:
متاورس و آشنایی با نحوه ارتباط پزشکان با بیماران
اولین جراحی از راه دور در متاورس
تله رادیولوژی یا رادیولوژی از راه دور چیست؟