استفاده از فناوریهای ارتباط از راه دور جهت ایجاد ارتقاء یا تسریع خدمات سلامت را پزشکی از راه دور میگویند. این سیستم به وسیله بانکهای اطلاعاتی، مرتبط ساختن مراکز درمانی و تیم درمان یا انتقال اطلاعات تشخیصی کار میکنم. در واقع پزشکی از راه دور به کاربردن ارتباطات الکترونیکی و فنآوری ارتباطات از راه دور برای انجام و پشتیبانی خدماتی از قبیل مراقبتهای بالینی از راه دور، آموزش و تعلیم دادن در زمینه های مرتبط به تندرستی به متخصصان و بیماران، توسعه بهداشت عمومی و اجرای مدیریت تندرستی است. پزشکی از راه دور یک اصطلاح جدید است که در استفاده از اطلاعات الکترونیک و تکنولوژیهای ارتباطی برای فراهم آوردن خدمات و حمایت از مصرفکنندگان در زمانی که فاصلهای بین دو گروه خدمات گیرنده و خدمات دهنده وجود داشته باشد تعریف میشود. در حقیقت یک مفهوم جدید نیست این مفهوم برای سالهای متمادی بصورت تلفن و فکس وجود داشتهاست.
این مفهوم قبل از آنکه در سال ۱۹۷۰ توسط توماس برد بصورت پزشکی از راه دور بکار برده شود از ابتدای اختراع تلفن مورد استفاده بودهاست. در ابتدا پزشکان سعی نمودند تا صداهای قلبی و ریوی را جهت بررسی توسط تلفن به سایر متخصصین انتقال دهند. این مفهوم شامل طیفی از مشاوره تا مراحل تخصصی تر مثل انجام جراحی از راه دور است. در این روش امکان کنترل و مدیریت بحرانهای ایجاد شده در زمینه بهداشت، درمان و سلامت نیز فراهم میشود. زمانی که به وسیله اینترنت، آزمایشها و تشخیصهای پزشکی درباره یک بیماری را در اختیار پزشکی دیگر در آن سوی جهان قرار میدهید و با وی مشورت میکنید، درحقیقت از پزشکی از راه دور استفاده کردهاید یا زمانی که یک پزشک معالج از طریق ارسال یک ایمیل ساده در مورد وضعیت بیماری یکی از بیمارانش با یکی از پزشکان متبحر در قارهای دیگر مشورت میکند در واقع بخشی از این سیستم را بکار بردهاست. برقراری ارتباط پزشک و بیمار، معاینه از راه دور به کمک ارسال تصاویر رادیولوژی، ارسال سیگنالهای حیاتی و گزارشهای متنی و صوتی شرح حال بیمار از یک سو و ارایه دستورات به صورت متن یا صوت و یا در مواردی خاص همچون جراحی از راه دور بصورت فرامین مکانیکی توسط پزشک، چرخه یک عملیات پزشکی از راه دور را تشکیل میدهد. پزشکی از راه دور مهارتی است که از ابزارهای چند رسانهای بهره میگیرد و با استفاده از تعداد زیادی فناوریهای روز شامل تصویر زنده، صدای زنده، دادهها و تصاویر پزشکی، سیستمهای ارتباطی، متنها، عکسها و پارامترهای حیاتی مرتبط با پزشکی، میتوان خدمات پزشکی را از فاصله دور به مکانی دیگر ارایه داد.
انجمن تله مدیسین بریتانیا، تله مدیسین را چنین تعریف می کند : ارائه خدمات درمانی در جایی که فاصله، فاکتور مهمی محسوب می شود ، توسط متخصصان حرفه ای با استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات برای تبادل اطلاعات صحیح در زمینه تشخیص، درمان و پیشگیری بیماریها و تحقیقات، با بهره گیری از جدیدترین دستاوردها در زمینه خدمات درمانی در راستای تامین هر چه بیشترسلامت افراد.
تله مدیسین یا پزشکی از راه دور روش تازه ای در مراقبت های بهداشتی، تشخیصی و درمانی است که با فرایندهای الکتر ونیکی و ارتباطی پشتیبانی می شود واژه تله مدیسین یا سلامت الکترونیک حدود پانزده سال پیش در کنار واژه هایی همچون پست الکترونیک، دولت الکترونیک و غیره به کار گرفته شد.
منظور از تله مدیسین استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات در پزشکی است با این هدف که بتوان خدمات پزشکی را از راه دور و بدون نیاز با ارتباط معمول و رودروی بیمار و پزشک ار ائه نمود . مهمترین کاربرد تله مدیسین در مشاوره های الکترونیکی، آموزش، تهیه بانک های اطلاعاتی بیماران، هوش مصنوعی و پشتیبانی مدیریت سیستم های درمانی نیز کاربرد دارد. منظور از تله مدیسین یا پزشکی از راه دور انتقال اطلاعات از طریق سیگنال های الکتریکی و خودکار کردن خدمات بالینی و گرفتن مشاوره با کمک تجهیزات پزشکی الکترونیکی است.
اهداف تله مدیسین
بهبود مراقبت از بیمار
بهبود دسترسی و مراقبت پزشکی برای نواحی روستایی و نواحی محروم
دسترسی بهتر به پزشکان برای مشاوره
در دسترس قرار دادن امکانات برای پزشکان جهت هدایت معاینات خودکار
کاهش هزینه های مراقبت های پزشکی ،انتقال بیمار و اسکان وی در مرکز درمانی
ایجاد خدمات مراقبت پزشکی (در سطح جغرافیایی و جمعیتی وسیع)
کاهش نقل و انتقال بیماران به مراکز درمانی
ایجاد فضای مراقبت مدیریت شده در بیمارستان ها و مراکز درمانی
خدمات تله مدیسین را به صورت موردی نیز می توان بررسی نمود. در این روش طبقه بندی به صورت تخصصی و جداگانه انجام می گردد. مهمترین عناوین خدمات پزشکی از راه دور شامل موارد زیر می باشد:
1. پرونده شخصی سلامت و پرونده الکترونیک سلامت (HER & PHR)
2. آموزش از راه دور (tele-education)
3. خدمات جانبی سلامت از راه دور مانند نوبت دهی آنلاین
4. هشدارهای سلامت از راه دور (tele-notification)
5. طب پیشگیری از راه دور(preventive-care telemedicine)
6. مشاوره متنی از راه دور (text-based tele-consultation)
7. تله مدیسین در طب اورژانس (طب اورژانس از راه دور) (tele-emergency care)
پرستاری از راه دور (tele-nursing)
8. مونیتورینگ از راه دور (tele-monitoring)
9. روانشناسی و روانپزشکی از راه دور (tele-psychiatry)
10. توانبخشی از راه دور (tele-rehabilitation)
11. کاردیولوژی از راه دور (tele-cardiology)
12. رادیولوژی از راه دور(tele-radiology)
13. پاتولوژی از راه دور (tele-pathology)
14. درماتولوژی از راه دور (tele-dermatology)
15. دندانپزشکی از راه دور (tele-dentistry)
16. شنوایی سنجی از راه دور (tele-audiology)
17. چشم پزشکی از راه دور (tele-ophthalmology)
18. جراحی از راه دور(tele-surgery)
همچنین بخوانید:
تله مدیسین چیست؟
سطوح خدمات سیستم تلهمدیسین
پرستاری از راه دور