در تله مدیسین انتقال داده‌های زیر صورت می‌گیرد که شامل عکس‌های پزشکی ، گزارش‌های دوجانبه سمعی و بصری ، گزارش‌های پزشکی بیمار ، استخراج داده‌ها از مراکز پزشکی (شامل اطلاعات ضروری) و فرستادن آن به صورت فایل است.
تله مدیسین در دنیای امروز شامل بر هم کنش دو سیستم سمعی بصری بین بیمار و تخصص‌های پزشکی فرستادن داده‌های مربوط به بیمار از منزل به کلینیک یا انتقال فایل مربوط به داده‌های پزشکی بیمار است.
بـه طور کلی تله مدیسین با هدف بالا بردن کیفیت درمان بهبود ارتباط میان مراکز پزشکی بهینه سازی دسترسی به متخصصان کاهش نیاز بـه حمل و نقل بیماران و کاهش هزینه‌های درمانی به کار گرفته می شود. امروزه بسیاری از تخصص‌های پزشکی از تله مدیسین به طور گسترده استفاده می کند. از متخصصان قلب و عروق گرفته تا متخصصان پوست، مراقبت‌های پزشکی ، خانگی ، متخصصان غدد ، جراحان ، رادیولوژیست‌ها و حتی روان پزشکان این فن آوری پیشرفته را به خدمت گرفته اند.
ثابت شده است که Telemedicine در مراقبت‌های پزشکی بهداشتی مناطق روستایی دارای بهترین فایده و تأثیر برای بیماری است که متأسفانه به علت گرانی تجهیزات نتوانست در گذشته گسترش یابد.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر سیروس مومن زاده ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
مراقبت در منزل
با توجه به رشد جمعیت سالمند در آمریکا و کمبود پزشک متخصص مراقبت در منزل از طریق تله مدیسین دارای پتانسیل روبه رشد فراوانی است.
پاتولوژی
ثابت شده است که استفاده از تله مدیسین جهت مبادله تصاویر به صورت چشمگیری از نیاز به حضور فوق تخصص‌های پاتولوژی در آزمایشگاه‌های کوچک می کاهد.
مانیتورینگ بیمار
با مانیتور از راه دور بیمار که جایگزین مانیتورینگ هولتر شده است می توان اطلاعات بیمار را از خانه وی به محل کار متخصص قلب منتقل نمود.
روانپزشکی
در مناطق دور دست که روانپزشک ساکن ندارند می توان از بیماران به طریق ویدیو کنفرانس شرح حال گرفت و تحت درمان و پیگیری توسط روانپزشک ساکن منطقه دیگر قرار داد.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
رادیولوژی
نزدیک به 30 سال است که انتقال تصاویر پزشکی X-ray ، MRI از یک مرکز به مرکز دیگر جهت تهیه گزارش عکس توسط رادیولوژیست‌ها در امریکا به صورت گسترده استفاده می شود و یکی از اولین موارد استفاده از تله مدیسین است که تحت پوشش بیمه درمانی در امریکا قرار گرفته است. این نوع تله مدیسین تله رادیولوژی نامیده می شود.
جراحی
موارد استفاده ویدیو کنفرانس در جراحی به صورت:
Imtra - Operative , Pre - Operative , Post - Operative است.
می توان از بیماران با استفاده از ویدیو کنفرانس شرح حال گرفت تا غربالگری اولیه کاندیداهای عمل صورت گیرد. این روش از مسافرت بیماران جهت مشاوره به مراکز جراحی در مناطق دیگر جلوگیری می کند.
طی عمل جراحی ، تله مدیسین می تواند جهت ارتباط برقرار کردن با یک استاد دیگر حین عمل مـورد استفاده قرار گیرد که تله مدیسین نامیده می شود یا می تواند جهت نشان دادن روش عمل به پزشکان و دانشجویان استفاده شود که در این صورت از حضور آن‌ها در اتاق عمل و شلوغی ناشی از آن جلوگیری می شود و این روش تله مدیسین نامیده می شود. بالاخره می توان از تله مدیسین جهت پیگیری‌های بعد از عمل بهره گرفت.
پیشرفت قابل ذکر تله مدیسین در جراحی ، ساخت روبات‌های کمک کننده جراحی است که با استفاده از آن‌ها می توان minimally invasive surgery را از دور انجام داد.
پزشکی از راه دور اورژانس
به طور منطقی بخش اورژانس بهترین جا برای استفاده از تله مدیسین است. پزشکان همواره در این بخش نیاز به مشاوره انواع تخصص‌ها دارند. به خصوص در مناطق دور افتاده که دسترسی به تخصـص‌های مختلف فراهم نیست. تله مدیسین امکانات گسترده ای را جهت بالا بردن کیفیت درمان در بخش اورژانس فراهم می کند. البته تأثیر کارایی تله مدیسین به امکانات و زیر ساخت‌های هر مرکز مربوط می شود.
نکته قابل توجه دیگر ، تأثیر چشمگیرانه تله مدیسین در مدیریت هزینه‌ها در بخش اورژانس است ؛ از یک سو هزینه معاینه بیماران به لحاظ مراجعه پزشکان تغییر می کند و از سویی دیگر تأمین ارتباطات مورد نیاز برای مراکز درمانی هزینه بر است.
با این حال می توان به بخش عمده ای از هزینه های تجهیزات و زیر ساخت‌های تله مدیسین به عنوان سرمایه گذاری نگاه کرد. کاهش هزینه پزشکان متخصص مستقر در بخش اورژانس نیز به طور قابل ملاحظه ای بر هزینه‌های موجود تأثیر می گذارد.
امروزه کاربرد این فرایند تا حدی پیش رفته است که کاهش اشتغال پزشکان در بخش اورژانس به یک نگرانی در جامعه متخصصان اورژانس تبدیل شده ؛ چرا که مراکز اورژانس می‌توانند بدون نیاز به پزشک متخصـص اورژانس و با اتکا به مشاوره چندین متخصص مستقر در مراکز شبکه‌های تله مدیسین خدمات خود را با کیفیت بهتر ارائه دهند.
Rose در تحقیقات خود نشان داده است که جهت پوشش ICUهای امریکا به صورت 24 ساعته و 7 روز در هفته احتیاج به 35000 پزشک متخصص طب اورژانس وجود دارد. در صورتی که در حال حاضر فقط 5500 پزشک اورژانس در امریکا وجود دارد. تله مدیسین به عنوان راه حلی جهت تحت پوشش قرار دادن بسیاری از بخش‌های اورژانس دور دست در ساعت‌های نسبتاً خلوت این بخش‌ها به کار می رود.
مسائل تکنولوژیک پزشکی از راه دور
از آنجا که تله مدیسین در روابط پزشک بیمار به کار می رود ، تکنولوژی نقش بسیار مهمی در بررسی بیمار و درمان وی دارد. مسائل تکنولوژی تله مدیسین را می توان به ارتباطات راه دور تکنولوژی تصویر و صدا و شبکه تقسیم بندی نمود.
- انتخاب نوع ارتباطات راه دور
اولین و سخت ترین گام پیش روی برنامه نویسان تله مدیسین انتخاب نوع ارتباط از راه دور است که شامل انواع مختلفی از نظر پهنای باند مانند ISDN , DSL , ATM , T1 و انواع گوناگونی از نظر تکنولوژی مخابراتی مانند ماهواره میکرویو ، بی سیم ، کابل ، اینترنت است. انتخاب ، بسته به نیازهای برنامه در دسترس بودن هزینه‌ها و در نظر گرفتن رویکرد تکنولوژی در آینده دارد.
- تکنولوژی صدا و تصویر
از آنجایی که عملکرد تله مدیسین بر مبنای انتقال دوطرفه اطلاعات صدا و تصویر بنا شده است ، بنابراین پیشرفت این تکنولوژی کلید موفقیت استفاده بالینی از تله مدیسین است.
- شبکه
ارتباط سریع و پایدار بین دو مرکز دور و بیمار جهت استفاده بالینی تله مدیسین حیاتی است و به همین دلیل تهیه شبکه‌های ارتباطی با در نظر گرفتن نکات فنی مناسب لازم است. شبکه باید دارای قابلیت پیگیری انتقال اطلاعات باشد و قابلیت اتصال به شبکه‌های دیگر را نیز داشته باشد. خصوصیات فنی مانند پهنای باند ، پردازش اطلاعات ، امنیت اطلاعات و ترافیک اطلاعات در این زیر مجموعه است.
کاربردهای پزشکی از راه دور
Teledermatology: درمان امراض پوستی از راه دور
Teleultrasound: تصویربرداری التراسوند از راه دور
Telepathology: آسیب شناسی از راه دور
Telesurgery: جراحی از راه دور
Cognitive System Teletherapy: درمان اختلالات شناختی از راه دور
درمان از راه دور برای اختلالات شناختی
درمان بیماران از راه دور (Teletherapy) با بهره گیری از تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات و با هدف افزایش کیفیت درمان و کاهش هزینه های آن است.
سیستم درمان از راه دور ، ترکیبی از سیستم آموزش شناختی به کمک کامپیوتر (CACT) و درمان از راه دور وب از طریق اینترنت برای مدیریت سیستم و ثبت سوابق تمرینی است.
ضربه (Stroke) می‌تواند گستره ای از اختلالات شناختی را با توجه به محل صدمه موجب شود. به وسیله علوم بالینی ثابت شده است که برخی تمرینات شناختی شیوه مطمئن و مؤثری برای بیماران ضربه دیده است که از اختلالات شناختی رنج می‌برند. در این تحقیق یک سیستم درمان از راه دور طراحی شده است که بر پایه اینترنت است تا بیماران مبتلا بـه اختلالات شناختی بتوانند درمان را در خانه داشته باشند. این کار راحت‌تر و مؤثرتر از درمان سنتی ویزیت های بیرون از خانه بیماران در بیمارستان توانبخشی است.
شیوه مرسوم برای توانبخشی ، آزمایش کاغذ و قلم سنتی است. هر چند محدودیت‌های زیادی برای شیوه مرسوم توانبخشی برای بیماران دچار اختلالات شناختی وجود دارد:
اولا بسیاری از بیماران که دچار اختلالات شناختی به همراه اختلالات فیزیکی شده‌اند به تنهایی نمی توانند به بیمارستان بروند و همچنین اغلب خانواده‌ها توانایی مالی همراهی بیمار به بیمارستان های توانبخشی برای انجام تمرینات لازم چند بار در هفته یا اقامت در بیمارستان را ندارند.
دیگر اینکه این آزمایش سنتی کاغذ و قلم ، معمـولا به صورت یک به یک انجام می‌شود. بدین معنا که پزشک در آن واحد می‌تواند یک بیمار را برای انجام تمرینات شناختی راهنمایی کند ، در مقایسه با تعداد بسیار بیماران این شیوه کاملا ناکارآمد است. بر پایه مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره شد ، بسیاری از بیماران نمی توانند در زمان مناسب از درمان توانبخشی لازم در کشور چین برخوردار شوند ، بنابراین بخت درمان بنیادی را از دست می‌دهند که نهایتاً بر توانبخشی آنان تأثیر می‌گذارد.
نقش کامپیوتر در توانبخشی اختلالات شناختی
از آنجا که توانبخشی شناختی یک فرایند پراکنده است ، در این فرایند کامپیوتر در کمک رسانی در درمان ، اندازه گیری توابع و تخمین ها ، ذخیره اطلاعات و روند توانبخشی و غیره فواید چشمگیـری دارد. M.Hofmann , C.Hock کارهایی را در زمینه تمرینات شناختی بر پایه کامپیوتر به صورت اینتراکتیو در بیمارانی که دچار آلزایمر شده بودند و Durfee Weinstein تحقیقاتی روی سیستم خانگی توانبخشی از راه دور برای انجام تمرینات بازپروری عملکرد دست ضربه دیده ، انجام دادند.
به علاوه ، اگر پزشکان بتوانند بیماران را با انجام تمرین توانبخشی بر پایه کامپیوتر از طریق اینترنت کمک کنند و همچنین نتایج تمرینات و دستورات را از طریق اینترنت بررسی کنند ، بر مسائل ناشی از درمان سنتی می‌توانند غلبه کنند. تکنولوژی درمان از راه دور برای اختلالات شناختی این فرصت را در اختیار فرد قرار می‌دهد که احتیاجات تعداد زیادی از بیماران را پاسخ گوید.
بخش های مهم سیستم Teletherapy
سیستم درمان از راه دور از دو بخش مهم تشکیل شده است: سیستم تمرینی شناختی با کمک کامپیوتر (CACT) و ایستگاه وب درمان از راه دور. اولی حاوی برنامه های تمرینات شناختی مختلفی برای بیماران است و دومی پایگاهی را جهت گرفتن درمان شناختی از راه دور (از طریق اینترنت) برای بیماران و جهت بررسی نتایج تمرینات ، تنظیم پروژه تمرینات و تخمین حال بیمار در اختیار پزشکان قرار می‌دهد.
الف- ساختار CACT
سیستم تمرینات شناختی به کمک کامپیوتر (CACT) که بر پایه روانشناسی شناختی است و به شیوه های درمانی مبتنی بر شناخت بالینی و آزمایشات LOTCA اشاره می‌کند ، بخش اصلی سیستم درمان از راه دور شناختی برای اختلالات شناختی است. در CACT تمرینات توانبخشی شناختی را به چهار گروه دسته بندی می‌کنند. 1- تمرینات حسی ، 2- تمرینات توجهی ، 3- تمرینات حافظه و 4- تمرینات منطقی.
بر طبق پروتکل های توانبخشی مبتنی بر شناخت بالینی عملی و تجربیات متخصصان درمان شناسی ، این چهار گروه تمرینات اصلی را به منظور کمک به پزشکان در بررسی نتایج تمرینات تقسیم بندی کرده اند.
ب- سیستم درمان از راه دور در اینترنت
برای به کارگیری سیستم درمان از راه دور از طریق اینترنت ، باید یک پایگاه سرور وب ، یک پایگاه داده برای ذخیره سازی و مدیریت اطلاعات و یک پایگاه وب برای سیستم درمان از راه دور ، طراحی شود.
جهت هماهنگ سازی سیستم با واقعیت های بالینی مختلف ، احتیاج به انجام یک تحلیل جزیی برای نیازهای بالینی واقعی به منظور مشخص کردن تمام انواع نیازها است. بر طبق تحلیل کاربران ، سیستم درمان از راه دور را می توان در 3 بخش متفاوت مرتب کرد که این سه بخش عبارتند از: بیمار ، پزشک و ناظر. در این سیستم ، سه مدل عملیاتی مختلف برای برطرف کردن نیازهای 3 گروه طراحی می شود.
بیمار تنها می‌تواند آخرین برنامه تمرینات شناختی خود را که توسط پزشک تشریح شده دریافت کند. در حالی که پزشک می‌تواند تمام برنامه های تمرینی را کنترل کند و برای هر بیمار مشخص با پیکر بندی های مختلف بر هر برنامه تمرینی او را نظارت کند.
به علاوه ناظر نه تنها تمام امکانات پزشک را دارد بلکه می‌تواند نتیجه کار دیگر پزشکان را نیز ملاحظه کند. در ساختار ایستگاه وب ، سه نقش کاربران سیستم با استفاده از امکانات مختلف انجام می‌شود. این موضوع برای امنیت و پایداری سیستم بسیار مهم است.
تمام سه بخش امکان دیدن و نتایج تمرین و نصایح پزشک را دارند ، هر چند که هر کدام محدودیت خاص خود را دارند. مسلماً بیمار تنها اجازه نگاه کردن به نتایج خودش را دارد ، در حالی که پزشک نه تنها می‌تواند جزئیات مسائل بیمارانی را که بر آن‌ها نظارت دارد ببیند ، بلکه امکان نظارت بر نتایج کلیه بیماران موجود در سیستم و مدیریت کاربران را دارا است.
از طریق این تقسیم بندی منطقی ، مسائل خصوصی بیمار کاملا حفاظت شده می‌ماند ؛ چرا که تنها توسط خود پزشک و ناظر سیستم قابل دسترسی هستند. به عنوان ناظر کل سیستم ، ناظر بالاترین اجازه‌ها را دارد. هر چند او می‌تواند تمام نتایج همه بیماران را کنترل کند اما او اجازه ندارد عملیاتی را اضافه کند و تنها محدود به چک کردن آن‌ها است.
تقسیم بندی های انجام شده به این طریق فرد را مطمئن می‌سازد که پزشک مخصوص هر بیمار مشخص است و نصایح پزشک تأثیرپذیری واقعی را دارد. این نوع تقسیم بندی اختیارات برای گروه‌ها طراحی شده و برخاسته از نیازهای واقعی است.
ج- به کارگیری CACT و درمان از راه دور از طریق وب
با توجه به خصوصیات سیستم درمان از راه دور ، ساختار مرورگر/سرور (B/S) جهت دسترسی به ایستگاه وب تطبیق داده می شود ، بنابراین بیمار احتیاجی به نصب نرم افزار اضافی ندارد. تنها از مرورگر کامپیوتر معمول مانند Internet Explorer) IE) برای ورود به ایستگاه وب استفاده می‌کند.
از آنجا که سیستم درمان از راه دور برای اختلالات شناختی در بیمارستان توسط پزشک مورد استفاده قرار گرفته است ، باید از یک سیستم عامل جهانی استفاده کرد. بنابراین در این سیستم ، از سیستم عامل ویندوز به همراه (6 Internet Information Service) به عنوان سرور شبکه استفاده شده است. به علت محبوب بودن سیستم عامل ویندوز ، این ترکیب از سیستم عامل های سرور دیگر مانند UNIX و Linux راحت تر است.
از SQL Server 2000 جهت برپایی پایگاه داده مربوط استفاده می شود که آن حاوی جداول بسیار برای ذخیره اطلاعات ، اطلاعات جزئی بیمار و پزشک ، پروژه های تمرینی برای شناخت هر فرد ، نتایج تمرینات ، امتیازها و همچنین نکات و نصایح پزشک است.
دو جدول یا بیشتر ، نمایی از یک تابع قوی در کنترل اطلاعات بین این جداول را دارد ، نمایش می‌دهد.
برای جداول و نمایه‌ها تمام توابع مورد نیاز در تحلیل را به کار عملکردهای Update , Insert , Select می‌گیرد.
برای سیستم درمان از راه دور بر پایه اینترنت، از (Active Server Page) ASP به عنوان سیستم کامپایل (ترجمه گر) شرایط استفاده می شود. از زبان های جاوا اسکریپت ، VB اسکریپت به همراه HTML می توان برای کامپایل برنامه های تمرین بیمار و برنامه های مدیریتی درمان استفاده کرد.
بنابراین نتایج تمرین توسط بیماران می‌تواند به موقع به سرور فرستاده شود و پزشک می‌تواند آن‌ها را به صورت آنلاین کنترل کند. از (Active Data Object) AD برای به کارگیری ملاقات‌ها در پایگاه داده و از زبان SQL برای عملکرد جداول و نمایه‌ها در پایگاه داده استفاده می شود.
ارزیابی Teletherapy در اختلالات شناختی
مدل اولیه سیستم درمان از راه دور برای نارسایی های شناختی ایجاد شد ، همچنین بعضی بخش های آن مورد آزمایش قرار گرفت ؛ هر چند که این مدل نیازمند در آینده است.
اولا تمرینات مربوط به سیستم تمرینی شناختی به کمک کامپیوتر هنوز کامل نیستند ، بنابراین سیستم های درمان از راه دور تمامی نارسایی های شناختی را شامل نمی شود. برای مثال تمرین پیدا کردن راه که بخشی از تمرین حافظه کاربردی است ، از آنجا که بر بیمار خاصی تمرکز دارد ، هنوز نمی تواند یک تمرین عمومی برای پروژه تمرینی باشد.
ثانیاً کارایی آزمایش‌ها بایستی توسط تجربیات بالینی ثابت شود. چه آزمایش سخت باشد چه آسان ، تخمین توانبخشی شناختی بی‌ارزش خواهد بود. به علاوه ، حتی اگر آزمایش متوسط باشد ، این که کدام نوع پارامترهای تخمین عملی در فرایند تمرین به عنوان نتایج تمرین مؤثرترین راه است؟ چگونه استانداردهای درجه بندی شده نتایج تحقیقات را تعیین می‌کند؟ و هر درجه با کدام مرحله از نارسایی شناختی همخوانی دارد؟ هنوز سوالات مطرح هستند. در حال حاضر در طی تمرینات حافظه‌ها ، یک استاندارد درجه بندی کامل برای امتیاز دادن تمرین است اما هنوز نمی‌توان تأیید کرد که چه چیزی نماینده تخمین متناسب با هر امتیاز مختلف است.
در این سیستم ، میزان خطا ، زمان آزمایش به عنوان نتایج اصلی است که بایستی توسط کامپیوتر در فرآیند تمرین ثبت شود و این نتایج باید به عنوان پارامترهای محاسبه امتیاز تمرین با محاسبات به‌خصوص مورد استفاده قرار داد. همه نتایج تمرین و همه امتیازات بطور خودکار به سرور بر می‌گردند. با این وجود، تعیین کردن پـروژه های تمرینی و تخمین توانبخشی رو به بهبود ، بدون پزشک هنوز امکان‌پذیر نیست.
قدم بعدی کار ، تأیید کارایی پارامترهای تخمین عملی است که سطح شناختی در فرایند تمرین را منعکس می‌کند و یک استاندارد درجه‌بندی شده را برای نتایج تمرین تعیین می‌کند و رابطه بین درجه و سطح توانبخشی شناختی را تأیید می‌کند ، همچنین احتیاج به شکل دادن پروژه های تمرینی کارا برای علامت هر بیماری وجود دارد. تمام این‌ها با نتیجه گیری بر اساس آمار تجربیات بالینی مطرح است.
منبع: bme711
همچنین بخوانید:
استاندارد بین المللی انتقال تصاویر پزشكی
كاربردهای واقعیت مجازی در پزشكی
۴ فرصت استارتاپ های سلامت دیجیتال در بحران کرونا ویروس