یکی از دانش‌هایی که از تقاطع دانش پزشکی با فناوری اطلاعات به وجود آمده و تاثیرات بسیاری بر نظام سلامت داشته است، انفورماتیک سلامت است. انفورماتیک پزشکی تعاریف بسیار متعددی دارد. دانش انفورماتیک پزشکی دانشی چند رشته ای است (Multidisciplinary) که از ترکیب علوم مختلف تشکیل شده که هدف اولیه آنها جمع‌آوری، نگهداری، تحلیل، و پردازش اطلاعات در حوزه علوم پزشکی و سلامت است. این علوم شامل رشته‌های مختلف دانش مانند علوم کامپیوتر و طراحی نرم‌افزار، دانش اطلاعات (Information Science)، علوم شناختی (Cognitive Science)، مهندسی نیاز، مهندسی ارتباطات انسان و کامپیوتر و … می‌گردد.

رشــد روزافزون صــنایع ارتباطی، مخابراتی و انفورماتیکی، هر روز دنیا را با انقلابی جـدید مـواجه می‌کند . انقلاب فن آوری اطلاعات و ارتباطات در کلیه بخش‌های اقتصادی،اجتماعی، سیاسی و امنیتی کشورها تاثیراتی قابل توجه بر جای گذاشته‌ است .با توسعه این فن آوری در بخش پزشکی، به دنبال تحول عظیمی در نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی می‌باشیم و یکی از مهمترین حوزه‌های کـاربرد فن آوری اطلاعـات، حوزه بهداشـت و درمانی می‌باشد .فن آوری اطلاعات از روش‌های متعددی می‌تواند به این حوزه کمک نماید.

متخصصان انفورماتیک پزشکی و سلامت، توانایی ارزیابی سیستم‌های مراکز درمانی و تشخیص نیازهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری این مراکز را دارند. این متخصصان می‌توانند با توجه به ساختار نظام سلامت و استفاده از دانش تخصصی انفورماتیک  نسبت به طراحی سیستم‌های تصمیم‌یار (Decision Support Systems)، سیستم های خبره، سیستم های پزشکی از راه دور و همراه با استفاده از روش های مختلف از جمله هوش مصنوعی اقدام و اینگونه سیستم ها را در اختیار گروه پزشکی و بالینی قرار دهد. با این توانایی ها بهترین گزینه برای مدیریت (رهبری) تیم طراحی سیستم های تخصصی پزشکی و پیراپزشکی محسوب می‌شوند.

استفاده از فناوری اطلاعات برای سلامت و مراقبت‌های بهداشتی است که شامل مدیریت اطلاعات سلامت در تمام سیستم‌های کامپیوتری و تبادل امن اطلاعات سلامت بین مصرف‌کنندگان، تأمین‌کنندگان، پرداخت‌کنندگان و مانیتورهای کیفی است خصوصا در بخش سلامت از راه دور و پرونده الکترونیک سلامت بسیار قابل توجه است.

زمینه‌های کاربردی دانش انفورماتیک پزشکی عبارتند از : داده کاوی و تصمیم‌گیری در پزشکی، انفورماتیک تصویربرداری پزشکی و پردازش تصاویر پزشکی، پرونده الکترونیک سلامت، پزشکی از راه دور، کاربرد موبایل در پزشکی، طراحی سیستمهای اطلاعات در پزشکی، ارزیابی سیستم های اطلاعات، مدیریت و مشارکت در طراحی و تولید برنامه‌ها و نرم‌افزارهای پزشکی، کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی، کاربرد فن آوری اطلاعات در پزشکی، کاربرد انفورماتیک در رشته‌های مختلف پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری، پیراپزشکی و علوم پایه. با آنکه دانش کامپیوتر و اطلاعات (که با همدیگر دانش انفورماتیک را شکل می‌دهند) در واقع دو دانش مورد استفاده در تمام علوم امروزی می‌باشند، ولی از آنجا که علوم مرتبط با پزشکی و سلامت بزرگترین و پیچیده‌ترین گستره دانش را در دنیای فعلی اطلاعات و دانش فعلی جهان تشکیل می‌دهند.فناوری اطلاعات در پزشکی نقش بسزایی دارد. درواقع پزشکی بدون فناوری اطلاعات یعنی هیچ. انقلاب فن آوری اطلاعات و ارتباطات در کلیه بخش‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی کشورها تأثیراتی قابل توجه بر جای گذاشته‌است. با توسعه فناوری اطلاعات در پزشکی، به دنبال تحول عظیمی در نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی می‌باشیم  و یکی از مهمترین حوزه‌های کـاربرد فن آوری اطلاعـات، حوزه بهداشـت و درمانی است.

با توجه به مقاله‌ای که در مجله بین‌المللی انفورماتیک پزشکی چاپ شده، اشتراک اطلاعات سلامت بین بیماران و ارائه‌دهندگان، به تشخیص بهتر و مراقبت بهتر بیمار از خود کمک می‌کند و همچنین بیماران اطلاعات بیشتری دربارهٔ بهداشت و سلامت خود به دست می‌آورند. استفاده از گزارش‌های پزشکی الکترونیکی (EMR) هنوز اندک است، اما در مراقبت‌های اولیه در کانادا، آمریکا و بریتانیا در حال افزایش است. اطلاعات مراقبت بهداشت در EMRها منایع مهم اطلاعاتی برای تحقیقات بالینی و پرسش‌های خط مشی می‌باشند. حریم خصوصی اطلاعات سلامت (HIP) و امنیت آن یک دغدغه بزرگ برای بیماران و ارائه دهندگان می‌باشد. مطالعات در اروپا در ارزیابی اطلاعات سلامت الکترونیک، یک تهدید برای گزارش‌های پزشکی الکترونیک و تبادل اطلاعات شخصی ایجاد می‌کند. بعلاوه، قابلیت ردیابی نرم‌افزارها این امکان را برای بیمارستان‌ها فراهم می‌کند تا اطلاعات دقیق دربارهٔ آماده‌سازی‌ها به دست آورده و پایگاه داده‌ای از هر روش درمانی که می‌تواند برای اهداف پژوهشی استفاده شود، ایجاد کند.

کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی

این زیر ساخت‌ها عبارتند از :

۱- زیرساخت امنیتی

۲- زیرساخت تجاری

۳- زیرساخت حقوق

۴- زیرساخت اجتماعی و فرهنگی

۵- زیرساخت استانداردسازی

۶- زیرساخت فنی

تجهیزات پزشکی در کنار ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی این عصر زیرساخت فنی انفورماتیک پزشکی را تامین خواهد کرد .پیدایش ابزارهای الکترونیکی با قابلیت ثبت اطلاعات اشخاص از بدو تولد تا هنگام مرگ، بستری برای استفاده از ابزارهای توانمند پردازشی و هوشمند را فراهم خواهد آورد تا کارهای روزمره با ماهیت غیرخلاقانه بر عهده این ابزارها گذاشته شود .

همچنین بخوانید:

سلامت الکترونیک

مزایای استفاده از پرونده الکترونیک سلامت

چرا از ویزیت آنلاین استفاده کنیم؟