تله مدیسین یا پزشکی از راه دور را می‌توان در یک عبارت ساده، معاینه بیماران به صورت غیرحضوری و با استفاده از تکنولوژی‌های نوین تعریف کرد. به کارگیری تله مدیسین، نحوه تصمیم‌گیری‌های پزشکی و چگونگی آن‌ها را تغییر می‌دهد. این مساله باعث شده است تا مراکز بهداشت و درمان نیز برای درمان از راه دور ارزش زیادی قائل شوند.
تله مدیسین از دو واژه tele+medicine تشکیل شده است. tele یک کلمه یونانی به معنای مسافت دور و medicine به معنای طب و پزشکی است. امروزه بیماران می‌توانند با استفاده از فناوری‌های تله مدیسین اطلاعات پزشکی خود نظیر علائم حیاتی، عکس‌های رادیولوژی، نوار قلب، نتایج آزمایش‌ها و... را در هر زمان و مکانی برای پزشک ارسال کنند.
سونوگرافی یکی از روش‌های پرکاربرد تصویربرداری تشخیصی در پزشکی است. امروزه دستگاه‌های سونوگرافی قابل حمل با طراحی‌های فشرده و وزن بسیار سبک وارد حوزه‌های مراقبت‌های پزشکی بالینی (point of care) شده‌اند. این دستگاه‌ها علاوه بر تصویربرداری، قابلیت ارسال و آرشیو تصاویر را نیز دارند که با فناوری تله مدیسین انجام می‌گیرد.
در حال حاضر استفاده از دستگاه‌های سونوگرافی پرتابل بسیار کوچک یا هندهلد (handheld) با فناوری تله مدیسین، در فیلدهای تخصصی مختلفی نظیر طب اورژانس، بیهوشی، مراقبت‌های ویژه و پزشکی ورزشی (سیستم عضلانی - اسکلتی) توسعه یافته است.
تله مدیسین یا پزشکی از راه دور چیست و چه کاربردهایی دارد؟
ناسا اولین مرکزی بود که برای ارائه مشاوره‌های پزشکی با استفاده از ماهواره‌های فضایی اقدام به استفاده از تله مدیسین کرد. تعریف تله مدیسین، مراقبت‌های پزشکی با استفاده از ارتباطات صوتی و تصویری است. تله مدیسین زمینه‌های نگهداری، مراقبت، تشخیص، انتقال داده‌ها، مسائل آموزشی، مشاوره و معالجه را در بر می‌گیرد. تله مدیسین باعث می‌شود تا یک رابطه پویا و حرفه‌ای بین پزشک و بیمار شکل بگیرد و کیفیت درمان افزایش یابد.
از دیدگاه علمی تله مدیسین به معنای ارائه خدمات درمانی توسط متخصصین به بیمارانی در مسافت دور است. اطلاعات بیمار ممکن است در قالب متن، تصویر، صوت، ویدئو یا سیگنال‌های الکتریکی باشند. خدمات پزشکی از راه دور با استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی برای تشخیص، درمان و پیگیری بیماری‌ها به کار می‌رود.
در واقع تله مدیسین کاربرد فناوری‌های پزشکی و ارتباطی جهت تبادل هرگونه اطلاعات و دیتا بین پزشک و بیمار یا پزشکان متخصص در موقعیت‌های جغرافیایی مجزا است. به عبارت ساده‌تر، تله مدیسین تمام بیماران و پزشکان را در سرتاسر دنیا بهم وصل می‌کند. هدف تله مدیسین ایجاد امکان تبادل به منظور تصمیم‌گیری‌های پزشکی، بهداشتی – درمانی، تحقیقاتی و آموزشی – تحصیلی است.
مزایای استفاده از تله مدیسین یا پزشکی از راه دور
کاهش خطاهای پزشکی
بهبود کیفیت مراقبت‌های بهداشتی
کاهش خطا و بالابردن سرعت مشاوره
صرفه‌جویی در وقت برای پزشک و بیمار
کاهش هزینه‌های مراجعات متعدد به مطب
استفاده از تجربیات متخصصان در نقاط دیگر
سهولت تبادل نتایج آزمایشگاهی و تصاویر رادیولوژی
تبادل یافته‌های جدید پزشکی بین پزشکان سراسر جهان
بهبود ارائه خدمات پزشکی در مناطق روستایی و دورافتاده
افزایش دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی شهری یا روستایی
بهره‌گیری از بانک اطلاعات بیماران جهت بررسی روند بهبود بیماری
در دسترس قرار دادن امکانات برای پزشکان جهت هدایت معاینات خودکار
بهبود دسترسی به اطلاعات به خصوص در زمینه بیماری‌های همه‌گیر و واگیر
استفاده از تله مدیسین در آموزش بهورزان روستایی، دانشجویان و کادر پزشکی
تله رادیولوژی یا رادیولوژی از راه دور چیست و چه کاربردهایی دارد؟
تله رادیولوژی یا رادیولوژی از راه دور یکی از زیرشاخه‌های تله مدیسین است. سیستم‌های تله رادیولوژی، تصاویر رادیولوژی و گزارشات آن‌ها را به صورت الکترونیکی از محلی به محل دیگر منتقل می‌کنند. طراحی سیستم‌ها به نحوی است که موجب سهولت دسترسی پزشکان به تصاویر بیماران می‌شود. در نتیجه پزشکان با سرعت بیشتری می‌توانند مشکل بیمار را شناسایی کنند و پروسه درمان را شروع کنند. سیستم‌های رادیولوژی از راه دور می‌توانند ارتباط بین پزشکان و کادر درمان را در بخش‌های مختلف بیمارستان و درمانگاه با بیمار فراهم کنند. این ارتباط از طریق خطوط تلفن، شبکه‌های دیجیتالی، امواج ماکروویو یا ماهواره‌ای برقرار می‌شود.
با تله رادیولوژی امکان انتقال داده‌های تصویری به مسافت هزاران کیلومتر وجود دارد؛ در نتیجه بیمارستان‌ها و مراکز پزشکی اورژانس دور دست که فاقد رادیولوژیست مقیم هستند، می‌توانند تصاویر بیماران خود را جهت مرور و تفسیر به بخش رادیولوژی در بیمارستان بزرگ‌تری انتقال دهند. تله‌مدیسین و به خصوص تله رادیولوژی در بخش اورژانس از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. دستیابی سریع به تصاویر رادیولوژی بیمار و گزارش رادیولوژیست اهمیت ویژه‌ای در انتخاب روند درمان دارد.
رادیولوژی از راه دور، امکان مشاوره آنلاین دو طرفه را فراهم می‌کند و این فرصت را در اختیار رادیولوژیست قرار می‌دهد که بدون ترک بخش رادیولوژی بیمارستان، به چندین درمانگاه رادیولوژی مستقل یا مرکز سیار به طور هم‌زمان نظارت کند. همچنین تله رادیولوژی، توسط ارتش در مواقع جنگ و به وسیله پرسنل پزشکی اورژانس در هنگام بروز بلایای طبیعی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نقش سونوگرافی پرتابل بسیار سبک یا هندهلد در تله رادیولوژی
پزشکان برای تشخیص بسیاری از بیماری‌ها، به تصویربرداری از نواحی آسیب‌دیده بیمار نیاز دارند. در برخی موارد، امکان جا به جایی بیمار تا مرکز تصویربرداری وجود ندارد و یا به سختی امکان‌پذیر است. گاهی نیز به رادیولوژی اورژانسی برای تصمیم‌گیری‌های فوری نیاز است.
از کاربردهای عمده دستگاه‌های سونوگرافی هندهلد بحث تله مدیسین، اورژانس پیش بیمارستانی و استفاده از آن‌ها در پزشکی نظامی است. طراحی دستگاه‌های سونوگرافی جیبی با این تفکر انجام شده است که پزشک بتواند تصویربرداری‌های تشخیصی اولیه را به انجام برساند و در موارد اورژانسی در انتظار حضور رادیولوژیست باقی نماند.
در ابتدا هدف از به کارگیری دستگاه‌های سونوگرافی پرتابل هندهلد در اورژانس، تنها محدود به بررسی وجود و یا عدم وجود مایع آزاد در بدن بیمار بود اما امروزه با توسعه تكنولوژی‌های نوین و ورود شرکت‌های مختلف به این عرصه، پیشرفت‌های چشمگیر در این محصولات رخ داده است.
دستگاه‌های سونوگرافی هندهلد اغلب برای مراقبت‌های پزشکی بر بالین بیمار (point of care) در بیماران اورژانسی (بیماران تصادفی، بیماران دچار پلورال افیوژن و...) و بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این بخش‌ها، انتقال و پوزیشن دادن به بیماران کار بسیار دشواری است.
انتقال اطلاعات تصاویر پزشکی بیماران یکی از قابلیت‌های دستگاه‌های سونوگرافی هندهلد است. این انتقال می‌تواند به سادگی از طریق شبکه تلفن همراهی که به آن متصل هستند یا با اتصال سیم به لپ‌تاپ و تبلت انجام شود. با این تکنولوژی پزشکان می‌توانند به راحتی تصاویر بیماران را با سایر متخصصین به اشتراک بگذارند و در نهایت با صحت تشخیصی بالاتر، روند درمانی بهینه را انتخاب کنند.
منبع: vitrinmed
همچنین بخوانید:
آشنائی با واحد مدیریت اطلاعات سلامت
آشنایی با نحوه مدیریت اطلاعات سلامت
دسته‌بندی استارتاپ‌های هوش مصنوعی سلامت